‘มาตรฐานรถโดยสาร’ ผู้ผลิตต้องใส่ใจ ผู้ใช้ต้องเลือกให้ดี

จากเหตุการณ์โศกนาฏกรรมไฟไหม้รถบัสวานนี้ ก่อให้เกิดกระแสเรียกร้องถึงการ #ยกเลิกทัศนศึกษา รวมถึงเกิดการตั้งคำถามถึงมาตรการ #ความปลอดภัยสาธารณะ ทั้งเรื่องของรถโดยสาร และแผนการรับมือเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน

ข้อมูลจาก กรุงเทพธุรกิจ ระบุว่า สาเหตุหลักของอุบัติเหตุจากรถโดยสาร เกิดจากการขับรถเร็ว, ถูกตัดหน้าระยะกระชั้นชิด และการแซงผิดกฎหมายตามลำดับ ขณะที่สถิติล่าสุดจาก ศูนย์อุบัติเหตุที่มีการอัปเดตเป็นประจำระบุว่า มีผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุบนถนน จำนวน 10,407 ราย บาดเจ็บสะสม 633,727 ราย ส่วนใหญ่เป็นอุบัติเหตุทางมอเตอร์ไซด์ และรถยนต์ สถิตินี้มีการรายงานทุก 24 ชั่วโมง สามารถเข้าไปดูรายละเอียดได้ที่ ThaiRSC

มาตรฐานทางเทคนิคสำหรับความปลอดภัยของรถโดยสาร

ขณะที่บ้านเรายังมีการถกเถียงถึงมาตรฐานหรือการบังคับใช้กฎหมาย ในสหภาพยุโรปมีการกำหนดมาตรฐานของรถสาธารณะบนท้องถนนไว้ โดยคำนึงถึงมาตรการความปลอดภัยต่างๆ เมื่อเกิดสถานการณ์ฉุกเฉิน 

โดย ECE-Regulation 107 หรือ ข้อบังคับภายใต้ข้อตกลงของคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจแห่งสหประชาชาติสำหรับยุโรป (UNECE) ได้กำหนดมาตรฐานทางเทคนิคสำหรับการออกแบบ และความปลอดภัยของรถโดยสารและยานพาหนะประเภทอื่นๆ ที่ใช้สำหรับการขนส่งผู้โดยสารของสหภาพยุโรปไว้ ซึ่งมีรายละเอียดตั้งแต่กฎทางเทคนิคเกี่ยวกับประตูฉุกเฉิน เช่น กระจกข้างของรถจะต้องแข็งแรง เพื่อทำหน้าที่เป็นตาข่ายนิรภัยกันไม่ให้ผู้โดยสารหลุดออกจากรถบัส นอกจากนี้การออกแบบทางเดินของรถโดยสารควรเอื้อต่อการอพยพผู้โดยสารอย่างรวดเร็ว และหน้าต่างต้องสามารถดีดออกได้อย่างง่ายดายหลังจากที่รถโดยสารหยุดนิ่ง 

ที่สำคัญ ‘ประตูฉุกเฉิน’ จะต้องเป็นไปตามมาตรฐาน ดังนี้

• ประตูฉุกเฉินต้องสามารถเปิดได้ง่าย ทั้งจากภายในและภายนอก เมื่อยานพาหนะหยุดนิ่ง
• ประตูฉุกเฉินสามารถล็อกจากภายนอกได้ แต่ก็ต้องเปิดจากภายในได้เสมอ
• ประตูฉุกเฉินที่ใช้พลังงานไฟฟ้าต้องไม่ปิดเองหลังจากเปิด ยกเว้นคนขับสั่งปิด
• ประตูต้องเปิดกว้างพอให้มาตรวัดผ่านได้ภายใน 8 วินาที หรือสามารถเปิดด้วยมือได้ภายในเวลาเดียวกัน
• ประตูฉุกเฉินต้องไม่เป็นแบบเลื่อน ยกเว้นในยานพาหนะที่มีความจุบุคคลไม่เกิน 22 คน
• การควบคุมเปิดประตูฉุกเฉินจากภายนอกต้องอยู่ที่ความสูง 1-1.5 เมตร จากพื้น และไม่เกิน 0.5 เมตร จากประตู
• การควบคุมเปิดประตูฉุกเฉินจากภายใน ต้องอยู่ที่ความสูง 1-1.5 เมตร จากพื้นผิวใกล้ที่สุด และไม่เกิน 0.5 เมตร จากประตู
• ประตูฉุกเฉินแบบบานพับต้องมีบานพับที่ขอบด้านหน้าและเปิดออกด้านนอก
• สายรัดหรืออุปกรณ์ยึดอื่น ๆ สามารถใช้ได้ แต่ต้องไม่กีดขวางการเปิดประตูที่มุมอย่างน้อย 100 องศา
• ประตูฉุกเฉินต้องป้องกันการเปิดโดยไม่ตั้งใจ ยกเว้นกรณีที่ประตูล็อกอัตโนมัติเมื่อยานพาหนะเคลื่อนที่เกิน 5 กม./ชม.
• ประตูฉุกเฉินทุกบานต้องมีอุปกรณ์เตือนเสียงให้คนขับทราบเมื่อปิดไม่สนิท โดยอุปกรณ์เตือนนี้ต้องทำงานจากการเคลื่อนไหวของตัวล็อกหรือมือจับ ไม่ใช่จากการเคลื่อนไหวของประตู
• หากมีระบบล็อกกลางคืน ระบบนี้ต้องถูกปิดการทำงานอัตโนมัติ เมื่อสวิตช์กุญแจอยู่ในตำแหน่ง “ON” หรือมีการเตือนคนขับว่าระบบล็อกกลางคืนยังทำงานอยู่ที่ประตูหนึ่งหรือหลายบาน ขณะที่สวิตช์อยู่ในตำแหน่ง “ON”

เลือกรถบัสที่ได้มาตรฐาน

ขณะที่ผู้ผลิตจะต้องออกแบบรถโดยสารให้เป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัย ผู้โดยสารเองก็ควรเลือกใช้บริการรถที่มีคุณภาพและได้มาตรฐาน อย่างน้อยดังนี้

• เลือกรถจากบริษัทที่จดทะเบียนเป็นนิติบุคคล ไม่ควรเลือกบริษัทรถที่เป็นรถส่วนบุคคล หรือ ผู้ประกอบการรายเดี่ยว

• ควรเลือกรถโดยสารชั้นเดียว หากต้องเดินทางไกล หรือใช้เส้นทางที่เป็นหุบเหว คดเคี้ยว

• มีใบตรวจสภาพรถยนต์จากกรมการขนส่งทางบก กับสัญญาว่าจ้าง ซึ่งระยะเวลาที่ระบุไม่ควรเกิน 2 เดือน ภายหลังจากการตรวจสภาพ

• มีเข็มขัดนิรภัยติดตั้งทุกที่นั่ง และต้องสามารถใช้งานได้จริง

• เบาะที่นั่งยึดโยงกับพื้นรถ ไม่เป็นแบบสไลด์ หรือสามารถถอดเข้าออกได้ รวมถึงไม่ควรมีการเพิ่มปริมาณเบาะที่นั่งจนเกินกำหนด

• มีอุปกรณ์นิรภัย ติดตั้งบนรถ เช่น ค้อนทุบกระจก ถังดับเพลิง รวมถึงมีทางออกฉุกเฉิน เป็นต้น

ที่มา : UNECE, EU, BBC, กรุงเทพธุรกิจ